බයි පාස් කරනවිට, හදවත එලියට ගන්නකොට, ශරීරය ටික වෙලාවකට මිය යනවද ?
1,134 Views
අද වන විට ලෝකයේ හෘද වස්තු බද්ධ කිරීමේ සැත්කම් සාර්ථකව සිදු කරනවා. ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම හදවත් බද්ධය, මහනුවර මහ රෝහලේ දී සාර්ථකව සිදුකරනු ලැබුවා. ඒ වගේම බයිපාස් සැත්කම් මේ වන විට සිදු වෙනවා අපේ රටෙත්. සිත පවතින්නේ හදවත ඇසුරු කොටගෙනද ? X නම් මිනිසාගේ හදවත ඉවත් කර Yනම් මිනිසාගේ හදවත Xට දානවා නම්, X ගේ සිතට කුමක් වේද ? Y ගේ සිතට කුමක් වේද ? බයි පාස් කරනවිට, හදවත එලියට ගන්නකොට, ශරීරය ටික වෙලාවකට මිය යනවද ? හදවත් බද්ධ කිරීමේදී චිත්තයට සිදුවන සිදුවෙන ක්‍රියාවලිය කුමක්ද ? හදවත බද්ධ කරන කාලය අතරතුර කුමක් සිදුවේද ?
සිත තියෙන්නේ කොහෙද යන්න හඳුනා ගැනීමට මම ඔබට සරල උපමාවක් දෙන්නම්. ඔබ පෑනක් ගෙන, තීන්ත හා කොළ භාවිතයෙන් රචනයක් ලියා නිම කර, අල්මාරියකට දමා වසා ගබඩා කලේ යයි යැයි මදකට සිතන්න. නමුත් ඔබ ගබඩා කල එම රචනය / අදහස, නැවත ප්‍රයෝජනයට ගැනීමට නම් කටින් කියවා හෝ ඇසින් දැකබලා ගත යුතුය. “පෑන = ඔබ, තීන්ත = ලේ ධාතුව, කොළය = හදවත, රචනය / අදහස = සිත”
මනස හෙවත් සිත මුල්කරගෙන උපත ලබන සත්ත්වයා, සිත මුල්කර ගෙනම සසර සැරිසරල සිත මුල්කරගෙනම සසරින් / දුකින් මිදෙන්න ඕන බව බුදුරදුන් වදාළා ” චිත්තෙන නීයතී ලොකො චිත්තෙන පරිකස්සති – චිත්තස්ස එක ධම්මස්ස නත්වෙව වසමන්වගු” සත්ව සංඛ්‍යාත ලෝකය පවත් වන්නේ, ඉදිරියට ගෙනයන්නේ චිත්තය විසිනි. සිත නමැති මේ පුදුම සහගත එකම ධර්මය විසින් වසඟතර නොගත්තෙකු , එයට යටත් නොවූවකු මේ තුන්ලොවට නැතැයි බුදුරජාණන් වහන්සේ පෙන්නා දී තිබෙනව. සිතීමේ අර්ථයෙන් සිතට චිත්තං කියනව. අරමුණු මැන ගන්නා අර්ථයෙන් මන කියනවා. ආයතනාර්තයෙන් මනායතනකියනවා. ඉන්ද්‍රිය අර්ථයෙන් මනේන්ද්රියං කියනචා. විශේෂයෙන් දැන ගන්නා බැවින් විඥානෝ කියනවා. සිත යනු පඨවි, ආපෝ, තේජෝ, වායෝ යන සියලු ස්වභාවයන්ගෙන් අයින් වුනු ගති ස්වභාවයකි. සිතට ස්ථිර හැඩයක් නැහැ. සිත අරූපී බැවින්, නිල්, රතු, සුදු ආදී වශයෙන් ගැනෙන වර්ණයක් නැත.සිත චිත්ත, චෛසික, රුප, නිර්වාන, කියලා කොටස් හතරකට බෙදිය හැකි නමුත් මෙය එකකට එකක් ප්‍රත්‍ය වී ඇත. කොටස් වශයෙන් වෙන්කර ඇත්තේ, හේතු ඵල දහම පෙන්වීමටය. අරමුණක් නැතිව කිසි කලකත් සිතක් උපදින්නෙ නැත.
පූජ්‍යය රේරුකානේ චන්දවිමල මහා නාහිමියන්ගේ පටිච්චසමුප්පාද විවරණය, 33 – 45 පිටු දක්වා, සිත ඇති ස්ථානය මෙසේ විග්‍රහ කර ඇත.” සත්ත්ව ශරීරයෙහි හෘදය කෝෂය ඇතුළත පවත්නා ලෙය ඇසුරු කොට ගෙන එක්තරා ධාතු කොටසක් ඇත. විඤ්ඤාණ ධාතුවට ආධාර ස්ථානය වන එයට අභිධර්ම ප්‍රකරණ වල වස්තු රූපය, හෘදය රූපය යන නම් ව්‍යවහාර වේ. එම වස්තු රූපය විඤ්ඤාණ ධාතුව සේ ම බිඳි බිඳී, නැවත නැවත උපදෙමින් පරම්පරා වශයෙන් පවත්නකි. හෘදය කෝෂය තුළ නිතර පවත්නා ලෙයක් නැත. නිරන්තරයෙන් ම ලේ ඇතුළු වෙමින්, බැහැර වෙමින් පවතී. එහෙත් හෘදය රූපය යන ධාතු විශේෂය හෘදය කෝෂය තුළ ඇති ලෙය සමග පවත්නා මිස, ඉන් බැහැර වූ ලෙය සමග පිටතට නොයයි. එබැවින් වස්තු රූපය හෘදය කෝෂය තුළම පවත්නා බව කියනු ලැබේ. සත්ත්වයාගේ සිත් පරම්පරාව පවත්නේ එම වස්තු රූපයෙහි ය. ”
හෘදය වස්තුව නමැති ගුහාවේ, පතක් පමණ වූ පිරිසිදු ලේ ධාතුව ඇසුරු කොට සිත පවතියි. අභිධර්මයේ විභාවනි ටීකාවේ සඳහන් කර තියෙන්නේ එහෙමයි. මේක හරියට දර කැබැල්ලක් ආශ්‍රය කරගෙන ගින්දර තිබෙනවා වගේ. සිත කියන්නේ ක්‍රියාවලියක්. ලේ ගමන් කරන ඕනම ස්ථානයක සිතට පැවතිය හැකියි. සිත හදවත ඇසුරු කරගෙන පැවතුනද, සිතට ජීවත් වීමට තව වාසස්ථාන පහක් තියෙනවා. ඇසේ, කනේ, නාසයේ, දිවේ, කයේ පිහිටි දශක කලාප ඇසුරු කරගෙන සිත ගමන් කරනවා. සිත යනු නාම ධර්මයක්. එය ශරීරය පුරාම තම බලය පවත්වාගෙන යනවා. නිත්‍ය සිතක් නොමැති බවද, ආයුෂ චිත්තක්ෂනයක් බවද, සිත් පරම්පරාවක් හේතුකොටම සිතක් ඇතිවන බවද ධර්මයේ සඳහන්.
රූප කලාපයක් කියන්නේ සෛලයටත් වඩා, පරමාණුවටත් වඩා කුඩා ඇසට නොපෙනෙන, තවමත් නවීන විද්‍යා උපකරණවලින් පවා දැකිය නොහැකි වූ කුඩා ම ඒකකයක්. මේ කුඩා ම රූප කලාපය තුළත් පථවි, ආපෝ, තේජෝ, වායෝ, යන සතර මහා ධාතූ රූප ද, ඒ ධාතු රූප නිසා හට ගන්නා වර්ණ, ගන්ධ, රස, ඕජා, යන උපාදා රූප සතර ද යන රූප අට හෙවත් “ශුද්ධාෂ්ටකය” පවතිනවා. ගස් ගල් ඇඳ පුටු ආදී සියලු භෞතික වස්තුවලත් කුඩා ම ඒකකය මේ ශුද්ධාෂ්ටකයයි. ඒත් මිනිස් ශරීරයේ මේ ශුද්ධාෂ්ටකය සමඟ තවත් රූප 28 ක් පවතිනවා. කර්මය හේතු වී හට ගන්නා රූප පාලනය කරන්නේ “ජීවිත රූපය” හෙවත් ජීවිතේන්ද්‍රියයි. ජීවිතේන්ද්‍රියන් නාම ජීවිතේන්ද්‍රිය හා රූප ජීවිතේන්ද්‍රියය කියා දෙයාකාර රූප දෙකක්.
ජීවිත රූපය මඟින් මේ ශරීරයේ රූප පරම්පරාව පවත්වා ගෙන යන රූපවලට අපි “කර්මජ රූප” යැයි කියනවා. මිනිස් ශරීරය තුළ නාම, රූප පරම්පරාව පවත්වා ගෙන යන කර්මජ රූප නවයක් (9) ක් තියෙනවා. චක්ඛු ප්‍රසාදය, ශ්‍රෝත ප්‍රසාදය, ඝාණ ප්‍රසාදය, ජීවිතා ප්‍රසාදය, කාය ප්‍රසාදය, ස්ත්‍රී භාව රූපය, පුරුෂ භාව රූපය, වස්තු රූපය හා ජීවිත රූපය (ජීවිතේන්ද්‍රිය) ඒ රූප නවයයි. මේ ජීවිතේන්ද්‍රිය මඟින් කර්මජ රූප පාලනය කරනවා. ජීවිතේන්ද්‍රිය සත්ත්ව ශරීරවල මිසක් භෞතික වස්තුවල නැහැ.ඉහත කී ජීවිතේන්ද්‍රිය හා අනිකුත් කර්මජ රූප නැවියා සහ නැව වගෙයි. නැවියා නිසා නැව ගමන් කරනවා. නැව නිසා නැවියා ගමන් කරනවා. මේ අපේ ජීවිතය පවත්වා ගෙන යන ශක්තිය වූ ජීවිතේන්ද්‍රිය ශරීරයෙන් මිදී යෑමයි මරණය කියන්නේ.
අප තුල සිත පහල වන ස්ථාන ඇත්තේ 6 කි. සිතක් සැම විටම පහල වන්නේ දශක කලාපයක ප්‍රසාදය මතය. එම ප්‍රසාද නම් -: 1- චක්කු ප්‍රසාදය, 2 – සෝත ප්‍රසාදය, 3 – ඝාන ප්‍රසාදය, 4 -ජිව්හා ප්‍රසාදය, 5 – කාය ප්‍රසාදය, 6 – වස්තු ප්‍රසාදය. සිහි නැති කල විට, භවාංග සිත් පතනය වෙන්නේ, වස්තු ප්‍රසාදය මතයි. ඒ ගැන මෙම ලිපියේම ඉදිරියේදී සාකච්ඡා කර ඇත. යම් හෙයකින් වස්තු ප්‍රසාදයේ ද සිතට පහල විය නොහැකි විට, සිත වෙනත් භවයක් කරා ගමන් ගන්නවා. එනම් මරණය සිදුවේ. හදවතේ පිහිටන දශක කලාපය පමණක්, වස්තු දශක කලාපය ලෙස හඳුන්වනවා. පීළිවෙලින් අනෙක් දශක කලාප, ” චක්කු දශක කලාපය, සෝත දශක කලාපය, ඝාන දශක කලාපය, ජිව්හා දශක කලාපය, කාය දශක කලාපය ” යනුවෙන් හඳුන්වනවා.
හදවතක් බද්ධ කල විට සිතට නැවත වාසස්තානයක් ලැබෙනවා. හදවත් බද්ධ කිරීමේදී, මියගිය X ගේ සිත, වෙනත් භවයක සිත් පරම්පරාවක් ඇතිකරමින් පවතින නිසා, එම හදවතේ ඇති සිතක් ගැන කතා කිරිම කල නොහැක්කකි. සිත වැඩිපුර කාලයක් ජීවත් වෙන්නේ, හදවතේ පිහිටි දශක කලාපයේය. මෙය “වස්තු දශක කලාපය / වස්තු රූපය / හදවත් රූපය / වස්තු රූප කලාපය ” යන නම් වලින්ද හඳුන්වනු ලබනවා. හදවත ඉවත් කල X මැරෙනවා. පරිත්‍යාගශීලි ඔහුගේ, ප්‍රතිසංධිය වෙනත් තැනක සිදුවෙනවා. ඒත් බද්ධ කල, X ගේ හදවත ලබාගත් Y ජීවත් වෙනවා. බොහෝ විට හදවත් පරිත්‍යාග කරන්නේ, ජීවිතයත් මරණයත් අතර සිටින X වැනි අය. නැතහොත් හදවත බද්ධ කිරීමට දායකයාගේ හිසට හානි වීමෙන් මියගොස් තිබිය යුතු යි. මරණයෙන් පසු නැවත උපතකදී, කෙනෙකුගේ ප්‍රතිසන්ධි සිත තමයි මුලින්ම ඇතිවෙන්නේ. ඉන්පසු ප්‍රතිසන්ධි සිත ආශ්‍රය කොටගෙන හදවතේ 1 – වස්තු රූප 2 – භාව රූප 3 – කාය රූප ලෙස, රූප කලාපයන් තුනක් ඇතිවෙනවා. වස්තු රූප කලාපය තමයි පළමුවම ඇතිවෙන්නේ.
අපි දැන් සිහි නැති කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සළකා බලමු. සිහි නැතිකිරීමට දෙන එන්නත් වල අඩංගු රසායනික ද්‍රව්‍ය වලින්, මොළයේ ඇතැම් කොටස්, තාවකාලිකව ක්‍රියා විරහිත කරනවා. එවිට ඇස, කණ, නාසය, දිව, කය යන ස්ථාන පහේ පිහිටන දශකකලාප මඳකට නිරුද්ධ වෙනව. එහෙම වෙන්නේ, ඒ දශක කලාප පහළ වෙන්නෙ, ස්නායු කෙළවරවල් වල නිසයි. එනම්, ඖෂධ බලයෙන් මොළයේ ඇතම් ක්‍රියාවන් නැවතීමක් කළ නිසා, ඒ දශක කලාපයන් පිහිටන ස්නායු හා, මොළය සමඟ පවතින සම්බන්ධය තාවකාලිකව නැවතීම මඟින්, ඒ දශක කලාප තාවකාලිකව නිරුද්ධ වෙනව. එවිට ඇස, කන, නාසාදී බාහිර ආයතන වලින් අරමුණු නොපැමිණෙන කළ, සිත වස්තු රූපය තුලම පමණක් පහළ, වෙමින් භවාංග ගත වීම සිදුවෙනවා. ඖෂධ බලයෙන් කරන සිහි නැතිවීම් වලින්, මුලින්ම නිරුද්ධ වෙන්නෙ ඇස, කන, නාසාදියේ ස්නායු මත පිහිටන දශක කලාප. හෘදය වස්තුවේ පතක් පමණ වූ ලේ ධාතුව ඇසුරු කරගෙන පහළ වෙන වස්තු දශක කලාපය මේ ක්‍රියාවලියෙන් නිරුද්ධ වෙන්නේ නැහැ.
ශල්‍යකර්මය අතරතුරදී පුද්ගලයාගේ, ලේ පොම්ප කිරීමේ ක්‍රියාවලිය කෘතීම හර්දයකට ( උපකරණයකට ) පවරනවා. ලේ පිරිච්ච හෘදයක් අලුත්වැඩියා කිරීම අපහසු නිසයි, මුලින්ම ලේ ටික කරන්ට් එකෙන් වැඩ කරන කෘතිම හෘදයකට හරවන්නෙ. පසුව මුල් රෝගී වූ හර්දයේ අවශ්‍ය නිවැරදි කිරීම් සිදුකරනු ලබනවා. නැතහොත් නව නිරෝගී හර්දයක් බද්ධ කරනු ලබානවා. මේ කාලය තුලදී ” මනෝ විඥානය / භවාංග සිත”, උපකරණය තුල පවතින, පතක් පමණ වූ ලේ ධාතුව ඇසුරු කරගෙන, ” වස්තු රූපය / හදවත් රූපය / වස්තු දශක කලාපය / වස්තු රූප කලාපය ” තුල පහළ වේ. මේ අවස්ථාවේදී වස්තු රූපය, ශරීරය තුල වෙනත් තැනක පහළ විය නොහැක. මක්නිසාද යත්, චක්කු – සෝත – ඝාන – ජිව්හා – කාය යන දශක කලාප, එන්නත් මඟින් සිදුකරන ලද, ඖෂධ නිසා තාවකාලිකව බිඳවැටීමකට ලක්වෙනවා. වස්තු රූප කලාපය, එන්නත් මඟින් බිඳ වැටීමකට ලක්වෙන්නේ නැහැ. වස්තු රූප කලාපයක්, මස් හර්දයක් තුල, කිසි විටෙක පිහිටන්නේ නැහැ. එමනිසා, රෝගී හර්දය ඉවත් කිරීමේදී, සිත ඉවත් වෙන්නේ නැහැ. ලේ පොම්ප කිරීම සඳහා, තාවකාලිකව සම්බන්ධ කර ඇති, උපකරණයේ ක්‍රියාකාරීත්වයද අවසන් වුවහොත්, ලේ අපිරිසිදු වීම මඟින්, තවදුරටත් වස්තු රූපයට පහල වීමට ස්ථානයක් නොමැති නිසා, චුති චිත්තය පහළ වීමෙන් මරණය සිදුවෙනවා. එනම් වස්තු රූපය, එවැනි ක්‍රියාවලියක් මඟින් බිඳවැටෙන විට, මරණය සිදුවෙනවා.
මෙවැනි ප්‍රශ්න සංසාර විමුක්තියට ප්‍රබල දායකත්වයක් නොදක්වන නිසා, බුදුරාජාණන් වහන්සේ මෙවැනි දේවල් දීර්ඝව දේශණා කර නැත. හිස ගිනි ගත්තෙක්, ඒ ගින්න නිවන්න උතසහ කරනවා සේ, වහ වහා නිර්වාණය අවබෝධ කිරීමට උත්සාහා කලයුතු බවටයි, බුදුරාජාණන් වහන්සේගේ අවවාදය. පෞද්ගලිකව මා ධර්ම කරුණු වාද කර කර ඉන්න අයෙක් නෙවෙයි. මාර්ගය වඩන කෙනෙක්. ධර්මාවබෝධයට මේ මොකුත් නොදැන ගත්තත් ප්‍රශ්නයක් නෑ. හොඳම දේ සිත කොහෙද තිබෙන්නේ යැයි, ගැටලු සකසා ගැනීම නොව, ලැබූ වටිනා මිනිස් ජිවිතය තුලින්, නිර්වාණය ලබාගැනීමට වහ වහා උත්සුක වීමය. මොකද ලෝකය ගැන හොයන්න ගියොත් ඉවරයක් නෑ. අචින්ත්‍ය ධර්ම මේවා. නමුත් මේවායින් තේරුම් ගන්න පුලුවන් යම් සත්‍ය්‍යයක් තිබුනොත්, එතුලින් තමන්ගේ ශ්‍රද්ධාව වැඩි දියුණු වේවි. බුද්ධ දර්ශනය කෙරෙහි ඔබ තව තවත් පැහැදේවී. නමුත් නිර්වාණය කරා යන ගමනේදී, මේ වගේ ප්‍රශ්න, අතුරුපස මිස, ප්‍රධාන ආහාර වේලක් ලෙස, භාවිතා නොකළ යුතුය.
ඔබ සැමට තෙරුවන් සරණයි !! Charitha Chandima Hapukotuwa
ධර්ම දානය පිණිස බෙදාහරින්න.
